Book of Mark

نص:

میتونم بگم این یکی از سخت‌ترین بخشاییه که تا امروز میخوام راجع بهش صحبت کنم و ممکنه هر کدوم‌ ما تجربه‌هایی داشته باشیم از دور و بریامون که قصد داشتن طلاق بگیرن یا گرفته باشن، بهشون فکر کنیم و مقایسه‌اش کنیم با چزی که عیسی میگه که طلاق زمانی مجازه که یکی از طرفین، خیانت کرده باشه و وقتی عهد عتیق رو نگاه کنیم، هوشع نبی میبینیم که همسرش بهش خیانت میکنه ولی خداوند نمیخواد که هوشع ازش جدا شه و میخواد که هوشع اونو برگردونه یا ملاکی که میگه خدا از طلاق نفرت داره.

پس اراده خدا چیه؟ چطور تو مسیحیت میشه طلاق داد یا طلاق گرفت؟ آیا این کار مجازه؟

حساسیت این موضوع بخاطر اینه که تو طلاق، هر کدام از افراد حس میکنن اونان که ضرر کردن و بهشون ظلم شده و جامعه‌های سنتی مثل اسرائیل قدیم که حق رو به مرد میداد، این درد را بیشتر هم میکرد که مرد میتونست با یه نامه، همسرش رو از خانه بیرون کنه و مبلغ ناچیزی بهش بپردازه، بدون اینکه به آینده زن یا بچه‌ها توجه کافی بشه.

قبل از هر چیز، بزارید یه نکته رو بگم که ما نباید با دید مدرن امروزی‌امون، به ارزش و جایگاه زن تو زمان موسی یا عیسی نگاه کنیم چرا که امکانش نیست که بتونیم شرایط رو خوب درک کنیم تا به نتیجه برسیم.

خانم‌ها تو جایی مثل بین‌النهرین ۳۵۰۰ سال پیش، ارزشی کمی بالاتر از یک برده را داشتن و بین یهودیان، این ارزش خیلی بالاتر از سایر اقوام بود. هرچند جزئی از اموال مرد به حساب میومدن، اما آزادی‌های و جایگاه نسبتاً قانونی در بین یهودیان داشتند ولی متاسفانه همیشه جوامع مرد سالار، معمولاً سعی میکرد مشکلاتی رو برای دسترسی زنان به حقوق‌شون قائل بشن.

سوالی که از عیسی میپرسن، دلیلش ندانستن جواب نبود بلکه بیشتر یه تله بود. خودشان جواب و تفسیرها را میدانستن و چیزی که تو زمان عیسی یکی از بحث‌های رایج بود، همین موضوع طلاق و ازدواج بود. اونا میخواستن که مردم، از عیسی فاصله بگیرن و هر جوابی که عیسی میداد، میتونست بخشی از مردم را ناراضی کنه. یا مردها آزرده میشدن، یا زن‌ها حس میکردند که بهشون ظلم شده و جواب عیسی هم از لحاظ سیاسی میتونست مشکل ساز براش باشه چون جایی این سوال ازش پرسیده شده که فرماندار اون بخش، مدتی قبل یحیی نبی رو، بخاطر همین موضوع، بازداشت و اعدام کرده بود.

عیسی سختی دل انسان رو میشناسه. همونطوری که فرعون بخاطر خواسته‌های خودش،‌ دلش رو سخت کرد ، انسان هم مایله که دلش رو سخت کنه یا دنبال کلاه شرعی بگرده برای منفعت‌اش.

اگه انگیزه و انتظارات افراد برای ازدواج درست باشه، مشکلات و چالش‌ها تو زندگی مشترک هم قابل حله. طبیعیه که زندگی مشترک، سختی‌های خودش رو داره ولی ازدواج، فقط یه قرارداد و معامله بین ۲ نفر نیست که بشه فسخ‌اش کرد و ما هم نباید به این چشم بهش نگاه کنیم بلکه یک عهد و پیمانه که میتونه باعث برکت، شادی و موفقیت ما بشه و در صورت شکست، میتونه آسیب جدی و دائمی به هر دو طرف بزنه چه مرد چه زن و چه خانواده و فرزندانشون و این دردیه که تا پایان عمر براشون باقی میمونه. خدا گفته که مرد، بعد از ازدواج، پدر و مادرش رو ترک کنه و به همسرش بپیونده نه اینکه همسرش را ترک کنه.

ولی این قلب انسانه که برای رسیدن به خواسته‌هاش، حتی حاضره حرف و کلام خدا را هم عوض کنه تا به چیزی که میخواد برسه.

بزارید همین آیه که فریسی‌ها ازش استفاده میکنند که در مورد طلاقه، با تفاسیر معروف‌ترین رابی‌ها زمان عیسی مقایسه‌اش کنیم و ببینیم که چطور این آیه رو تفسیر میکردن.

تثنبه ۲۴:‌ ۱ میگه: «ممکن است مردی با زنی ازدواج کند و بعداً تصمیم بگیرد که او را نمی‌خواهد، زیرا او در زن چیزی دیده است که دوست ندارد و برای او طلاق نامه‌ای بنویسد و به زن بدهد و او را از خانه روانه بکند.

رابی هلیل، از معروف ترین رابی های یهود بوده و هست که حدود سال ۱۰ میلادی درگذشت. این آیه رو اینطور تفسیر میکنه که از هر نوع رفتار زن که مرد خوشش نیاد، بخاطرش میتونه همسرش رو طلاق بده مثلاً اینکه همسر غذا را خراب کند یا صداش تو کوچه شنیده شه و یا با مردی حرف بزنه.

رابی شمعی، که هم دوره هلیل بود و به سختگیری معروف بود، این آیه رو به گناه جنسی قبل از ازدواج زن مربوط میکنه.

و رابی آکیوا، هر دلیلی رو واسه طلاق جایز میدونست حتی اگه شوهر، زنی را تو کوچه ببینه که زیباتر از همسر خودش بود. یک مثلی بین رابی‌ها رواج داشت که اگر کسی زن بدی داره، طلاق دادنش، یک دستور شرعیه.

این بخشی از تفاسیری بود که از این آیه تثنیه شده بود.

این چیزی نبود که اراده خدا بوده باشه بلکه تغییر دادن مفهوم کلام خدا، باعث شده بود که کلامی که برای حمایت و کمک مردم بود، علناً به ضد نیمی از جامعه تبدیل شه.

شاید واسه ما راحت باشه که بگیم هر کی میفهمه که این تفسیرها، چیزی نیست که خدا میخواست، ولی جامعه‌ای که رهبرای مذهبی حرف اول رو بزنن، مخالفت یا رد کردن اون تفسیر، میتونست حتی باعث از دست دادن جان افراد بشه.

زنانی که در جامعه مردسالار زندگی میکردن و از لحاظ قانونی، تقریبا شهادت‌شان قابل قبول نبود، به راحتی مورد ظلم میگرفتن و کافی بود که بهشون اتهامی مثل زنا زده شه، نمیتونستن از خودشان دفاع کنن و خیلی راحت میتونستن شوهرها آنها را طلاق بدن یا حتی باعث سنگسار شدن یا مرگشون بشن  و نه جامعه و نه قانون، ازشون حمایت خاصی نمیکرد. مثلاً ما نمونه‌ها زن‌های مطلقه یا بیوه تو کتاب مقدس داریم مثل تامار یا روت و نعومی که بعد از مرگ شوهر و یا نداشتن سرپرست، با چه شرایطی تو زندگی روبرو میشن.

در واقع این آیه، برای حمایت زنان داده شده بود تا از آنها در برابر اتهامات ساختگی یا هوس‌ها و تنوع‌طلبی همسرانشان حفاظت کنه. ولی با تفسیرهای انسانی، این آیه به ضد خانم‌ها استفاده شد.

قصدم این نیست که تو شکست‌های ازدواج، آقایون رو مقصر بخونم بلکه تو مشکل، زن و مرد، نیازه که سهم اشتباهاتشون رو بپذیرن تا بتونن راه‌حلی پیدا کنن ولی طلاق چیزیه که تمام زندگی دو طرف را تا مرز نابودی میکشونه.

ماهایی که از زمینه اسلام یا باورهای دیگه به مسیحیت اومدیم، ممکنه که انگیزه‌های ما از ازدواج، چیزهای دیگه‌ای بوده باشه که تو مسیحیت با چیز دیگه‌ای روبرو شیم. ممکنه در شرف ازدواج باشیم یا متاهل باشیم، ما نیاز داریم که اراده خداوند رو تو زندگی مشترکمون بدانیم و طبق اون زندگی کنیم. من افراد زیادی را دیدم که از ازدواج، ترس دارن بخاطر چیزهایی که از زوج‌های دیدن. حتی افرادی رو میشناسم که روزی یکیشون بهم گفت که بخاطر همسر سابق خواهرش، تصمیم گرفت که ازدواج نکنه.

افرادی تو زندگی‌هامون میان تا ازمون مشورت بخوان برای ازدواج یا طلاق، ممکنه بعضی برای طلاق بیان تا ما نظرشون رو تائید کنیم تا حس بهتری داشته باشن ولی شاید بهترین کار این باشه که اونها رو با تعلیم کتاب‌مقدس روبرو کنیم که خداوند از طلاق متنفره و بخوایم که به قلب خودشون برگردن و تصمیم بگیرن که آیا اینکار، خدا تو زندگیشونه یا نه؟

متاسفم که این پادکست اینقدر طولانی شد، موضوعات زیادی بودن که چاره نداشتم جز سکوت، دعا میکنم که اگه متاهلید،‌ خداوند به زندگیتون برکت بده و اگر مجرد، اراده خداوند رو برای انتخاب همسرتون بشناسید و بهتون این حکمت و محبت رو بیشتر بده.